بادبادک باز

بادبادک باز به جهت نقد مذهبیش برام جذاب بود، خب من همیشه رمان خارجی می خونم و تو این دست کتابا هم اگه نقد دین مدنظر نویسنده باشه تو همون حیطه ی فرهنگی خودشون یعنی مسیحیت صورت می گیره و من به عنوان خواننده با کلیات این نوع نقدها ارتباط برقرار می کردم و البته که تمام ادیان از بعضی مناظر شبیه به هم هستن و چالش عمده ی برای معتقدین سایر ادیان ایجاد نمی کنه. با این حال تو بادبادک باز این حس نقد بیشتر ملموس بود و درگیری های خالد حسینی با اسلام به عنوان یک نویسنده ی مسلمان بهتر درک می شد. 

از نظر من تمام داستان حول محور مواجهه ی امیر و پدرش با یک گناه می چرخه، زنای پدر امیر با زن شوهردار " زن علی " و به دنیا اومدن حسن " برادر ناتنی امیر " و " فرزند نامشروع آقاصاحب پدر امیر " 

پدر امیر در کل داستان با مخفی کردن این مساله تا زمان مرگش دچار عذاب وجدان شدیدی میشه و یک تناقض عمده در باب مسائل دینی تا اونجا که همین مساله باعث میشه تبدیل به یک آدم بی بند و بار بشه و برای رابطه ی خودش با خدا قواعد خاص خودش رو می چینه! و حتی به گوش امیر می خونه که از این ملاها چیزی گیرت نمیاد و او رو از توجه به صحبت های ملاها برحذر میداره. پس ما اینجا با فردی مواجهه هستیم که شریعت رو مساوی با انجام فرایض نمی دونه و مدام در طول دوران زندگیش در کابل به بچه ای نگاه می کنه که ثمره ی یک گناه و ار اونطرف به قول رحیم خان با انجام دادن کارهای خیر سعی در برطرف کردن عذاب وجدانش داره، چون از طرفی به جهت کیفر مرگ بابت زنا قدرت و شجاعت بیان این موضوع رو نداشت و از طرفی عدم انجام وظایف پدریش در قبال حسن او رو دچار بحران هویت کرده بود. 

در طرف مقابل با امیر طرف هستیم که از کودکی فردی آرام و باهوشه، در مورد مسائل دینی پرسشگره نه به راحتی چیزی رو می پذیره و نه به راحتی چیزی رو رد می کنه،  امیر بر خلاف پدرش به دین نگاه خوش بینانه ای داره و حتی در اواخر کتاب اذعان می کنه که خدا همه جا هست و او بوده که با کارهاش از خدا دور بوده و البته که امیر هم نگاه ویژه ای ارائه میده و میگه خدا در بیمارستان هاست نه در گوشه ی مساجد و منابر! تفاوت امیر با پدرش ابراز همین نوع نگاهش بدون ترس و واهمه است. امیر از اعلام عمومی این امر که سهراب فرزند حسن برادرزاده ی ناتنیشه و ثمره ی گناه پدریه که محکوم به زنای محصنه است ابایی نداره و با شجاعت تمام و بدون هیچ ترس یا واهمه ای این رو به ژنرال "پدرهمسرش" که می تونه نماد افغانستان قدیم باشه فریاد میزنه. 

خالد حسینی در طول پرداختن به این مساله ی مذهبی به حوادث سال های اخیر افغانستان هم اشاره می کنه، از طرفی افراط گرایی های طالبان رو به سخره می کشه و نماد اون ها رو فرد بی دینی به نام آصف که سراسر عقده و حقارته معرفی می کنه و از طرفی هم به خواندن قرآن و عقد محرمیت از طرف ملای مسجدی در آمریکا اشاره می کنه. حسینی هیچ گاه مذهب و سنن رو به طور کامل طرد یا حذف نمی کنه اما معتقده هر مساله ای باید متناسب با مقتضیات زمانه حرکت کنه و تغییر پیدا کنه. 

آمریکا از نظر خالد حسینی در بادبادک باز نماد رسیدن به سرزمین موعود و قبله ی آمال و سعادت هستش و یک منجی سراپا آماده خدمت به مردم افغانستان معرفی میشه. جایی که انسان در اون از رنج های گذشته اش جدا میشه و مثل یک پرنده آزاد و رها در آسمان شادی بخش اون زندگی می کنه. 

خوندن بادبادک باز می تونه به شما دید بهتری نسبت به دنیای مردمان افغانستان ارائه بده، حتی می تونه به شما کمک کنه تا دنیای معاصر و تعاملات و اتفاقات پیچیده ای که در منطقه غرب آسیا رخ میده رو بهتر درک کنین

بادبادک باز یک داستان احساسی با سیر قصه ی پردازی جذابه که به هیچ وجه شما رو خسته نمی کنه و در تمام کتاب شما مشتاقانه به خوندنش ادامه میدین، بادبادک باز از بادبادک تا تک تک آدمای قصه هر کدام نماینده و نماد خاصی در فرهنگ افغانستان هستن که پرداختن به اونا از قدرت قلم من و حوصله ی شما برای خوندن خارجه اما اشاره به این موضوع خارج از لطف نیست که بادبادک نماد سنت هایی است که مردم افغانستان رو حول یک محور واحد جمع می کنه و شادی و نشاط رو برای اونها به ارمغان میاره، حتی برای سهرابی که هیچ چیز براش اهمیتی نداره و از همه چیز خسته است. 

عامه پسند

بوکفسکی می تونه برای خیلیا‌ شخصیت جالبی داشته، ساده، صمیمی، هیجان انگیز، راحت، و یه سری چیزای دیگه که نمیشه نوشت، در حقیقت اونارو فقط خود بوکفسکی می تونه علنی بگه و بنویسه، بابت این راحت نویسی منم ازش خوشم میاد! 

عامد پسند بوکفسکی جز اون دسته کتابایی‌ که اکثر کتابخونا‌ سراغش میرن، بس که اینور و اونور باهاش برخورد می کنن و حتی اگه دلشونم‌ نخواد بخونن‌ توو مسیر خوندنش‌ قرار می گیرن

نمی تونم بگم عامه پسند دنبال یه هدف خاصی برای انتقال مفهوم بوده باشه ولی به صورت مداوم‌ مفاهیمی رو که نویسنده باهاشون درگیر هست رو با شما در میون‌ میذاره، می خوام بگم همون ساده بودن نویسنده اینجا هم خودش رو نشون میده، لایه ی پنهانی وجود نداره، کارآگاهی که تا دیروز‌ تو محل کارش مگس می کشت به یک آن درگیر مسائلی میشه که باید حل و فصلشون کنه، این کارآگاه که اسمش بلانه، حال و هوای خاصی داره که می تونه شما رو با خودش همراه کنه، خیلی جالبه که‌ بدونین‌ این کارآگاه به ساده ترین شکل ممکن سوالات و گره‌ ها رو حل‌ می کنه مثل اتفاقی که بین سلین و خانوم مرگ افتاد 

بوکفسکی تو موارد مختلف نسبت به  دنیای پر از وحشت و ضد انسانی بیرون واکنش نشون میده و بارها به حقوق شش دلاری خودش و حقوق های سرسام آور پزشکان، وکلا به صورت قانونی و درآمدهای نامشروع گروه های مافیایی اشاره می کنه و بهش می تازه 

بوکفسکی در عامه پسند دنیا رو بسیار زشت می بینه، آدم ها رو بسیار نادان، زندگی ها رو خسته کننده، حتی به تلویزیون اشاره می کنه که یه مشت آدم احمق که شاید مشهور هم باشن توش حال آدمی که بد هستش رو بدتر می کنن،و به این مساله طعنه میزنه که حکومت ها معمولا افرادی رو به خدمت می گیرن که در مسیر منافع خودشون باشن، نخبه هایی‌ که می تونن تاثیرگذار باشن هیچ وقت جایی تو رسانه های عمومی و حاکمیت ندارن

بیرحمانه است که راجع به بوکفسکی بنویسم ولی اشاره ای به فضای جنسی حاکم بر عامه پسند نکنم، بوکفسکی خیلی اروتیک می نویسه، خیلی هم راحت، میشه گفت تو عامه پسند خیلی هم مراعات کرده، با این حال وصف هاش از حالت ها و اندام های زنانه شخصیت ها بسیار شیرین و هیجان انگیزه! و در مواردی به این حس و حال جنسی هم طعنه میزنه مثل اونجایی که میگه این خانوم هم مثل بقیه محتویات‌ شکمش پر از روده و کثافت و داخل بینیش‌ پر از مو، و سوال می پرسه از خودش که چرا بهش علاقه مند شده، چالشی که می تونه برای همه ی آدم های روی زمین وجود داشته 

ذکر این نکته هم خالی از لطف نیست که تاریخ آخرین باری که بلان، کاراگاه‌ داستان با زنی‌ سکس کرده نامشخصه‌ و بلان‌ این آدم افسرده که سه بار ازدواج کرده و سه بار طلاق گرفته و خودش رو درگیر کارش‌ کرده تو این درگیری می تونه روایت کننده  و نماد  انسان هایی باشه که اصل و فرع زندگی رو بهم زدن، اینکه آدمی کار می کنه تا به رفاه، آسایش و لذت برسه ولی اونقدر درگیر مشغله های روزمره میشه که حتی از برطرف کردن نیاز های اولیه ی جسمی و جنسیش‌ هم غافل میشه 

عامه پسند کتاب خوبیه ولی شگفت انگیز نیست، بیشتر برای افرادی که کمتر نسبت به مسائل دور و برسون توجه دارن می تونه مبنای تغییر سبک زندگی باشه، توجه کردن به نکاتی که تا دیروز به سادگی از کنارش رد میشدن

کتاب در موارد متعدد به دین‌ که در جوامع غربی مسیحیت و کلیسا هست طعنه میزنه و علاقهمندیش رو به بودا نشون میده 

علی رسولان / دوم فروردین ۱۳۹۹  / تهران